Inzicht in gedrag
Waarom doen we eigenlijk wat we doen? Waarom gedragen we ons op de manier waarop we ons gedragen? Op het oog lijken dit filosofische twee vragen die als gezelschap een goed glas wijn of een mooie whiskey vereisen. Gelukkig is het beantwoorden van deze vragen eenvoudiger dan je denkt met het framework van de zes basisbehoeftes van de mens.
Als voorbereiding op mijn eigen coachingspraktijk ‘Coached by Jan’ volgde ik een coachingsopleiding bij het Robbins Madanes Institute. Een van de fundamenten van deze opleiding is het framework van de zes basisbehoeftes van de mens (the six human needs).
De afgelopen maanden heb ik veel met deze zes basisbehoeftes gewerkt. De voornaamste reden daarvoor is omdat het framework zowel eenvoudig als praktisch toegepast kan worden. Het framework helpt me enerzijds om mezelf beter te begrijpen en anderzijds om mijn coachees een spiegel voor te houden en te helpen bij verandering.
In eerdere blogs over verandering en het vergroten van de comfort zone kwamen de zes basisbehoeftes trouwens al eens kort voorbij. Maar ik had me al langer voorgenomen hier eens een volledige blog aan te wijden. Afgelopen weekend had ik wat meer tijd, dus vandaag is het dan zo ver!
De basisbehoeftes van de mens
In het (door coach-goeroe Tony Robbins) ontwikkelde ‘human needs’ framework is het uitgangspunt dat ieder mens zes basisbehoeftes heeft. Alles wat we doen in ons leven, zowel positief als negatief, heeft altijd als onderliggend doel om één van deze behoeftes te vervullen. Zonder uitzondering.
Een belangrijke note: dit is zeker niet het enige framework dat gedrag probeert te verklaren. Het is wat mij betreft dan ook niet de enige waarheid en/of beter dan een ander framework. Maar voor mij is dit wel het meest treffende en praktisch toepasbare framework dat ik tot op heden ben tegengekomen.
Tijd voor een wat uitgebreidere introductie van deze zes behoeftes door middel van een graphic:
De eerste 4 behoeftes zijn de behoeftes van de persoonlijkheid. De vraag is niet of je deze behoeftes vervult maar hoe je ze vervult. De laatste 2 behoeftes zijn de behoeftes van de ‘spirit’. Wanneer we deze vervullen leiden we volgens Robbins een leven dat diepere betekenis en zin heeft. We zijn als mens het meest voldaan als we aan alle behoeftes voldoen.
De zes behoeftes in meer detail
1. De behoefte aan zekerheid
Ieder mens heeft een bepaalde mate van zekerheid nodig. Het duidelijkste voorbeeld daarvan zijn onderdak en voldoende voeding om (in ieder geval op korte termijn) in leven te kunnen blijven. Je zou kunnen stellen dat het de zekerheid is dat we ‘pijn’ kunnen vermijden en een bepaalde vorm van controle hebben over ons leven.
De behoefte aan zekerheid gaat eigenlijk over je comfort zone. In welke mate zoek je naar zekerheid in het leven? In hoeverre wil je zelf de touwtjes in handen houden? Waar de ene persoon juist zekerheid en regelmaat in zijn leven nodig heeft, daar heeft de ander juist de behoefte aan meer afwisseling.
Wil je meer weten over hoe je jouw comfort zone kan vergroten en wat de voordelen daarvan zijn? Check dan eens deze blog waarin ik mijn liftavontuur als metafoor gebruik.
2. De behoefte aan variatie
Zou jij iedere dag hetzelfde willen eten? Zou jij iedere dag hetzelfde gesprek met je collega’s willen voeren? Precies! Natuurlijk niet, want ieder mens heeft behoefte aan variatie. Afwisseling van emoties, verrassingen, nieuwe prikkels en/of fysieke inspanning. Niets duurt eeuwig, de enige constante in het leven is uiteindelijk verandering.
Onze behoefte aan variatie is breder dan je zou denken. Waar sommige mensen variatie zoeken door extreme dingen als bungeejumpen te gaan doen, daar neemt de ander een pilletje in het weekend. Weer anderen roken of grijpen naar snacks om de eenzaamheid te doorbreken. Allemaal invulling van de behoefte aan variatie.
3. De behoefte aan betekenis
Iedereen wil het gevoel hebben van betekenis zijn. Dat we als ertoe doen, dat we op een bepaalde manier uniek zijn en dat we erkenning krijgen van onze omgeving. En die behoefte wordt op een bijna oneindig aantal manieren ingevuld.
Voor veel mensen is het maken van carrière een belangrijke manier om een gevoel van betekenis te krijgen. Gaat het een tijdje niet goed op het werk, of wordt die promotie door je neus geboord, dan heeft dat effect op je gevoel van betekenis (en misschien zelfs eigenwaarde).
Maar ook relaties, het hebben van kinderen, sport, tatoeages en het kopen van een dikke Ferrari zijn veelvoorkomende voorbeelden. Sommige mensen halen zelfs betekenis uit het hebben van groot probleem dat kan worden gebruikt om op een (negatieve) manier uniek te zijn en erkenning te krijgen.
4. De behoefte aan connectie/liefde
Ieder mens heeft een universele behoefte zich verbonden voelen met zijn omgeving: relaties, familie, vriendschappen, verenigingen en (sport)teams. Hierbij is liefde de overtreffende trap van connectie. Cliché maar waar: de daadwerkelijke basis voor het ervaren van een diepe connectie en liefde voor anderen, is het gevoel van liefde voor jezelf.
De één maakt graag een praatje met omstanders op het station en de ander is actief op een forum voor zwangere vrouwen. Voor beide geldt dat het om het maken van connectie en het voelen van verbondenheid gaat. Liefde daarentegen, vergt meer kwetsbaarheid en is daarmee de hogere vorm van connectie.
5. De behoefte aan groei
‘Alles wat niet groeit, dat krimpt (of is bezig dood te gaan)’ wordt weleens gezegd. Eigenlijk hoeven we maar naar de natuur (bomen en planten) te kijken en we zien dat de uitspraak waar is. In de interactie tussen mensen is het niet anders. Zo bloeden relaties en vriendschappen waar niet in geïnvesteerd wordt langzaam dood.
De behoefte aan groei is breed en kan op veel manieren worden ingevuld. Groei in wijsheid, in zelfliefde, in evenwichtigheid of in sportieve prestaties. Zo is het mogelijk om een leven lang blijven groeien. Groei gaat vaak wel gepaard met variatie, daarom is het leren van nieuwe dingen buiten de comfort zone ook zo belangrijk.
6. De behoefte aan bijdrage
Onderzoek toont aan dat geven gelukkiger maakt dan ontvangen. Vandaar dat van waarde zijn en een bijdrage leveren aan anderen ons pas écht helemaal vervult. Het leven gaat niet alleen over jezelf, het gaat om de bijdrage die je levert aan anderen en aan het grotere geheel.
Bijdragen kan door vrijwilligerswerk te doen, door je omgeving te helpen of door anderen te inspireren. Maar voor bedrijven geldt eigenlijk hetzelfde: de meest succesvolle bedrijven zijn in staat meer bij te dragen en waarde toe te voegen dan minder succesvolle bedrijven.
“We make a living by what we get. We make a life by what we give.”
Winston Churchill
Wat zijn jouw twee belangrijkste basisbehoeftes?
Ieder mens heeft een voorkeur voor twee basisbehoeftes in het bijzonder. Deze behoeftes bepalen grotendeels hoe jij je leven inricht. Zo zal iemand met de voorkeur voor ‘zekerheid’ en ‘betekenis’, totaal andere keuzes maken dan iemand met de voorkeur voor ‘connectie/liefde’ en ‘groei’.
Wat zijn jouw twee belangrijkste behoeftes? Wat is voor jou het belangrijkste in je leven? En wat zijn de belangrijkste behoeftes van de mensen in je omgeving? Voor mij waren ‘zekerheid’ en ‘betekenis’ de belangrijkste behoeftes. Maar ik ben me bewust geworden dat deze behoeftes mij ook beperken. Dus ik focus me nu steeds meer op de overige behoeftes.
Inzicht in je eigen en andermans behoeftes kan je ook helpen om beter connectie te maken met je geliefde, je familie of collega’s. Wanneer jij weet dat een collega een sterke behoefte aan zekerheid heeft, dan presenteer je dat ambitieuze plan op een andere manier dan wanneer de collega juist houdt van variatie.
Op welke manier vervul jij jouw behoeftes?
Ondanks dat iedereen de behoeftes van de persoonlijkheid invult, gebeurt dit niet altijd op een positieve manier. Je behoeftes structureel op een positieve manier invullen leidt tot groei. Terwijl het negatieve invullen van behoeftes juist leiden tot mentale en fysieke achteruitgang.
Volgens Tony Robbins kan gedrag dat aan tenminste 3 basisbehoeftes voldoet verslavend worden. Laat ik mezelf met mijn drang naar sporten eens als voorbeeld nemen. Trainen voor een groot sport evenement geeft mij:
- Variatie: heerlijk om tijdens een dag uit de luie stoel te komen en eens actief bezig te zijn
- Groei: iedere training voel ik me fysiek een stukje sterker, een heerlijk gevoel
- Zekerheid: gegarandeerd dat ik me na de training voldaan en mentaal weer opgeladen voel
- Betekenis: stiekem ook wel tof om de erkenning van mijn omgeving te krijgen
- Connectie/liefde: enerzijds met mezelf maar ook zeker met mijn sportmaatjes
Sporten vervult 5 (!) behoeftes voor mij, niet verrassend dat ik lichtelijk verslaafd ben aan sport. Zelf vind ik dit redelijk positief gedrag voor het invullen van mijn behoeftes (al verschillen de meningen daarover ;). Andersom werkt het ook. Een voorbeeld van een negatieve manier is een verslaafde die drugs gebruikt voor het vervullen van zijn behoeftes:
- Variatie: een ontsnapping aan de negatieve gevoelens tijdens nuchtere periodes
- Zekerheid: na een shot drugs heeft een verslaafde de zekerheid zich een tijdje ‘goed’ te voelen
- Connectie/liefde: met drugs voel je vaak een tijdelijke vorm van connectie met jezelf of je omgeving
Op welke manier vervul jij jouw behoeftes? Doe je dit veelal op een positieve manier of soms ook op een negatieve manier? En als je dat op een negatieve manier doet, wat zouden positievere manieren zijn om aan dezelfde behoefte te voldoen?
Verandering realiseren en de basisbehoeftes
Om verandering te realiseren is het belangrijk om in te zien aan welke behoeftes jouw gedrag voldoet. Verandering is alleen mogelijk als op een andere manier toch aan dezelfde behoeftes kan worden voldaan. Zo heeft vertellen dat chips ongezond is tegen iemand die eet uit eenzaamheid dan ook weinig zin. Alternatieven bedenken om de eenzaamheid te doorbreken is een veel beter idee.
Persoonlijk hebben de zes basisbehoeftes van de mens mij geholpen meer inzicht in mijn gedrag te krijgen. Ik bedenk nu makkelijker positievere opties om aan mijn behoeftes te voldoen. Ik hoop dat deze blog met de zes basisbehoeftes van de mens ook jou kan helpen om meer inzicht in jezelf te krijgen!
Om het jou wat gemakkelijker te maken heb ik een template gemaakt om de positieve als negatieve invulling van de basisbehoeftes in te vullen. Naast de kolom voor negatieve invulling is ruimte om een alternatief voor het negatieve gedrag op te schrijven. Veel plezier met deze oefening!
“If you want your life to be different, then you have to be willing to do something different first.”
Hal Elrod (in The Miracle Morning)
