Bloedonderzoek

Hoe gezond ben je echt?

Sinds de start van mijn blog gaat het veel over gezondheid. Wist je bijvoorbeeld dat jouw genen slechts zeer beperkt invloed hebben op je levensverwachting (minder dan 20% in totaal) en dat keuzes in levensstijl vele malen belangrijk zijn? Zelf ben ik het afgelopen jaar daarom bewuster en gezonder gaan leven. Zo drink ik minder alcohol en beweeg ik regelmatiger. 

Met deze keuzes probeer ik mijn (lange termijn) gezondheid te optimaliseren. En gevoelsmatig werkt dit, ik voel me fit en de afgelopen marathon liep ik makkelijker dan ooit. Maar in hoeverre kan dit onderbuikgevoel feitelijk worden onderbouwd? Vandaar dat ik besloot mijn gezondheid te laten kwantificeren aan de hand van een bloedonderzoek.

In de boeken die ik lees wordt vaak een bloedonderzoek aangeraden. Het verkrijgen van dit detailinzicht kan helpen naderende ellende in een vroeg stadium te ontdekken. Na wat research kwam ik op de site van Yourlabs terecht. Een bedrijf gespecialiseerd in het uitvoeren van bloedonderzoeken en met prima reviews. Voor 129 euro bestelde ik het uitgebreide onderzoek.

De (voorspellende) waarde van een bloedonderzoek

Het onderzoek van Yourlabs meet het bloed op een groot aantal variabelen. Op basis daarvan krijg je een vrij robuust inzicht in de diverse waardes die iets zeggen over je gezondheid. Met enige kennis valt zo af te leiden of je een verhoogd risico loopt om in de toekomst slachtoffer te worden van chronische ziektes. Bijvoorbeeld met behulp van deze calculator ontwikkelt in Finland.

Binnen 24 uur na het bloedprikken ontving ik de resultaten in een mooi document. Per onderdeel stond mijn score weergegeven inclusief de ‘gezonde’ bandbreedte. Helaas werden de resultaten weergegeven in medische afkortingen zonder duidelijk toelichting (zie voorbeeld hieronder). Voor een niet medisch onderlegd persoon is het lastig hier chocola van te maken. 

Vandaar dat ik besloot onderzoek te doen naar de individuele variabelen van het bloedonderzoek. Want wat betekent nou een gamma-GT waarde van 10 U/L? En wat kan je met dit resultaat? Als je daar benieuwd naar bent: lees dan vooral verder! Wie weet inspireert het jou om ook meer inzicht te willen krijgen in jouw gezondheid met een bloedonderzoek.

De verschillende variabelen van een bloedonderzoek

In totaal werd mijn bloed getest op 30 verschillende variabelen. Een selectie daarvan vond ik super interessant, de rest ietsje minder. De waardes die ik met name interessant vond en in deze blog bespreek zijn:

1. Natrium (zoutgehalte)
2. Glucose (actuele bloedsuikerspiegel)
3. HbA1c (lange termijn bloedsuikerspiegel)
4. eGFR (nierfunctie)
5. gamma-GT (leverfunctie)
6. hsCRP (ontstekingswaardes)
7. Cholesterolwaardes (diverse onderliggende waardes)

Per waarde vind je:

• Een (korte) omschrijving van de variabele
• Tips voor het verbeteren van de betreffende waarde
• De ‘gezonde’ bandbreedte (inclusief mijn eigen onderzoeksresultaat)

Disclaimer: ik ben geen arts noch medisch opgeleid. Deze blog beschrijft dan ook mijn interpretatie van de online beschikbare literatuur. Daarbij is een bloedonderzoek een momentopname waarbij resultaten beïnvloed kunnen worden, bijvoorbeeld door een ontbijt. Het is belangrijk om het onderzoek nuchter te laten afnemen.

1. Natrium (zoutgehalte)

• Zout is de belangrijkste vorm van natrium voor het lichaam en speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de vochtbalans. Teveel zout kan leiden tot een hoge bloeddruk of nierproblemen (de nieren zorgen voor zoutafvoer). Een tekort zorgt voor opzwelling van lichaamscellen en leidt tot leverproblemen. Een goede balans is essentieel!
• Tips voor een gezonde zoutbalans: voldoende drinken, consumptie van bewerkte producten minimaliseren en tijdens en/of na een zware inspanning zouten weer aanvullen.De meeste Nederlanders krijgen teveel zout binnen, 80% van het zout dat we consumeren is reeds toegevoegd aan kant-en-klare producten.

2. Glucose (actuele bloedsuikerspiegel)

• Glucose in het bloed wordt ook wel de bloedsuikerspiegel genoemd. Voor onze lange termijn gezondheid is dit een heel belangrijke waarde. Een te hoge spiegel is vaak het teken dat het lichaam te weinig insuline aanmaakt om de glucose uit het bloed te verwijderen. Dit wordt ook wel diabetes genoemd. 
• Gedurende de dag schommelen onze bloedsuikerwaardes. Na het eten van een maaltijd stijgt de waarde en om na verloop van tijd weer te dalen. Over het balanceren van de bloedsuikerspiegel volgt binnenkort een uitgebreide blog.
• Tips voor een gezonde bloedsuikerspiegel: het hanteren van een gezonde leefstijl met voldoende slaap, voldoende beweging en zo min mogelijk bewerkte voeding. Ook af en toe vasten kan helpen bij het verbeteren van de insulinegevoeligheid van het lichaam (waardoor glucose makkelijker uit het bloed kan worden verwijderd).

3. HbA1c (langetermijn bloedsuikerspiegel)

• Hb is een afkorting van hemoglobine, een eiwit dat in rode bloedcellen zit en verantwoordelijk is voor het transporteren van zuurstof. Wanneer glucose zich bindt aan dit eiwit dan krijgt het de ingewikkelde naam HbA1c. Met de HbA1c waarde wordt de gemiddelde bloedsuikerspiegel over een periode van 2-3 maanden gemeten.
• Tips voor een goede HbA1c waarde: dit zijn eigenlijk dezelfde tips als bij glucose. Kortom: het naleven van een gezonde levensstijl. Hoe hoger de waarde, hoe groter de kans om op termijn diabetes te ontwikkelen. 

4. eGFR (indicatie nierfunctie)

• De eGFR waarde meet de mate waarin de nieren het bloed kunnen zuiveren van afvolstoffen. Op middelbare leeftijd is het normaal dat de nieren ongeveer 100 ml per minuut zuiveren. Naarmate we ouder worden neemt de nierfunctie af. Zo heeft een 80 jarige gemiddeld nog een zuiveringscapaciteit van 60 ml per minuut. 
• Tips voor een goede eGFR waarde: het beperken van de inname van overmatig zout en proteïnes omdat teveel van beide een onnodig grote belasting vormen voor de nieren. Overigens is deze test niet betrouwbaar als je zwanger bent, heel gespierd bent of obesitas hebt. De uitgevoerde test heeft 90 als maximale score. 

5. gamma-GT (indicatie leverfunctie)

• De gamma-GT waarde wordt gebruik om eventuele schade aan de lever te constateren. Deze test meet de hoeveelheid van het GGT-enzym in het bloed. Enzymen zijn transportmoleculen die stoffen door het lichaam helpen te verplaatsen. Bij mensen die regelmatig alcohol of drugs gebruiken is deze waarde vaak verhoogd. 
• Tips voor een goede gamma-GT waarde: verminderen alcohol (en drugs) gebruik, het hebben van een gezond gewicht en eventueel nemen van een magnesiumsupplement. 

6. hsCRP (ontstekingswaardes)

• Voor mij was de hsCRP (high sensitivity C-reactive protein) waarde misschien wel de belangrijkste reden om een bloedonderzoek uit te laten voeren. Een verhoogde waarde is een teken dat er zich in het lichaam (chronische) ontstekingen bevinden. En zoals we al zagen in de blog over de darmen is ontsteking de bron van veel chronische ziektes. Een verhoogde hsCRP waarde is een nauwkeurige voorspeller voor hart- en vaatziekten. 
• Tips voor een goede hsCRP waarde: eigenlijk weer het bekende riedeltje van gezond eten, genoeg bewegen en voldoende slapen. Maar specifieke aandacht voor de gezondheid van de darmen kan geen kwaad. Chronische ontsteking blijkt namelijk vaak in de darmen te beginnen. 

7. Cholesterol

• Cholesterol is een vettige substantie die benodigd is voor de aanmaak van hormonen, van vitamine D en ter ondersteuning van het verteringsproces. Een onbalans in cholesterolwaardes kan het risico op hart- en vaatziektes aanzienlijk vergroten. Cholesterol wordt vaak (en deels onterecht) gezien als vijand.
• Bloed bestaat voor ongeveer de helft uit water. Omdat vet niet bindt aan water bevat ons bloed twee soorten eiwitten (lipoproteinen) die helpen bij het transport van het vettige cholesterol:

1. LDL-cholesterol transporteert cholesterol naar de rest van het lichaam waar het beschadigingen kan herstellen. Een te veel aan LDL-cholesterol kan zich vastplakken aan de binnenkant van onze aderen. Op termijn kan dit gevaarlijk zijn voor de gezondheid.

2. HDL-cholesterol verwijdert cholesterol juist uit het bloed door het te transporteren naar de lever. In tegenstelling tot de LDL-waarde, verkleint een hoge waarde juist de kans op hart- en vaatziekten. .

• Gerelateerd aan cholesterol worden triglyceriden in het lichaam gemeten. Triglyceride is het meest voorkomende soort vet in ons lichaam. Een hoge hoeveelheid triglyceriden in het bloed verhoogt de kans dat plak zich opbouwt in de aderen (met een grotere kans op hart- en vaatziekten als gevolg).

• Tips voor gezonde cholesterol waarden: met name een gezonde levensstijl, regelmatig bewegen en het hebben van een gezond gewicht zijn belangrijk. En ook matigen van alcohol kan geen kwaad. Tot slot helpt het om verzadigde vetten in te wisselen voor onverzadigde vetten (zoals die in vette vis)!

Het nut van de bloedonderzoek

Eigenlijk is dit onderzoek voor mij een bevestiging van een gezonde leefstijl. Alle waardes zijn binnen de gewenste bandbreedtes en mijn ontstekingswaardes zijn laag. Wel geeft mijn totale cholesterol nog ruimte voor verbetering (al zijn de LDL en HDL waarden prima). Dus misschien toch wat andere soorten vetten eten om over een half jaar het effect daarvan te kunnen beoordelen.

Sowieso vond ik het onderzoek de moeite waard. Het maakt toch een onderbuikgevoel feitelijk inzichtelijk. En door af en toezo’n onderzoek te doen bouw je langzaam een behoorlijke dataset over jezelf op. Eventuele negatieve trends vallen dan ook snel op waardoor je eenvoudig kan bijsturen indien nodig.

Ik kan me ook goed voorstellen dat het uitvoeren van zo’n test ook confronterend kan zijn. Ook ik vond het heel spannend de uitslag te zien, ondanks dat ik wel aanvoelde dat die goed zou zijn. Toch kan het verstandig zijn de confrontatie aan te gaan, hoe schokkend het resultaat ook kan zijn. Want niets doen en na verloop van tijd geconfronteerd te worden met ziekte is sowieso nog heel schokkender.