Waar blijft vet als we afvallen? Ontdek het bizarre antwoord!

Inhoud blog

1. Het mysterie dat afvallen heet
2. Waar bestaat menselijk vet uit?
3. Wat gebeurt er met vet als we afvallen?
4. Hoe één kilo vet het lichaam verlaat in meer detail
5. Hoe lang duurt het om één kilo vet kwijt te raken?
6. Is er een wondermiddel om vet te verliezen?

Het mysterie dat afvallen heet

Een groot aantal Nederlanders heeft er (in)direct wel ervaring mee: afvallen. Of het nou met Paleo, Keto, Intermittent Fasting of Interval Training is, het gaat uiteindelijk om het verliezen van die overtollige kilo’s vet. Maar waar blijft vet als we afvallen? Lees snel verder en ontdek het bizarre antwoord!

Tijdens mijn experiment met vasten eerder deze maand verloor ik bijna 6 kilo lichaamsgewicht in ruim 3 dagen tijd. Dit terwijl ik de laatste 70 uur tijdens het vasten niet ‘echt’ naar de WC was geweest. Een groot gedeelte van dat gewichtsverlies zal ongetwijfeld vocht zijn geweest.

Maar in water zit geen energie om te verbranden. Dus het kan niet anders dan dat mijn lichaam is uitgekomen bij vetverbranding. Op welke energie heb ik anders kunnen teren? Maar waar blijft dit vet dan na verbranding? Het moet toch ergens heen, want mijn weegschaal liegt niet. 

Het lijkt me leuk een korte visualisatie met je te doen. Sluit zo voordat je verder leest je ogen en probeer je in te beelden wat er met vet gebeurt. Verdwijnt vet door verbranding? Poepen of plassen we het uit? Of misschien zweten? Heb jij een idee of wordt het gokken? Ik ben benieuwd naar jouw idee, post het maar in de comments!

Lees snel verder en ontdek de fascinerende waarheid waar vet blijft als we afvallen! 

P.s. dit verhaal lijkt technisch als je er snel doorheen scrollt. Maar ik beloof je: het valt wel mee. Sowieso staan de 5 belangrijkste takeaways voor het gemak in het groen weergegeven!

Waar bestaat menselijk vet uit?

Om te begrijpen waar vet blijft als we afvallen is het nodig om te begrijpen wat vet nou eigenlijk is. Zelf moet ik bij vet altijd denken aan vroeger, toen we thuis die witte briketten vet in de friteuse gooiden. Maar menselijk vet is qua samenstelling niet hetzelfde als plantaardig vet. 

In een moeilijke term wordt menselijk vet ook wel triglyceride genoemd. Om beter te begrijpen wat vet nou eigenlijk is moeten we kijken naar de moleculaire opbouw. Hierbij ontkomen we er niet aan om het periodiek systeem der elementen om hulp te vragen. 

Voor mij is het bijna 20 jaar geleden dat ik nog eens een blik heb geworpen op het periodiek systeem. Ik hoop dat de nachtmerries van oude scheikunde trauma’s me bespaard blijven. Dus als deze scheikunde noob al begrijpt wat zo gaat volgen, dan gaat het jullie zeker lukken!

In het menselijk lichaam zijn verschillende soorten vet aanwezig. Maar gemiddeld genomen bestaat ons vet uit moleculen met de scheikundige samenstelling: C55 H104 O6. In normaal Nederlands wil dit zeggen dat één deeltje vet bestaat uit:

• C55 = 55 delen Koolstof
• H104 = 104 delen Waterstof
• O6 = 6 delen Zuurstof

Oké, dat maakt het al iets concreter. Want iedereen is bekend met de elementen Koolstof, Waterstof en Zuurstof.

Takeaway #1: Menselijk vet bestaat uit Koolstof, Waterstof en Zuurstof.

Wat gebeurt er met vet als we afvallen?

De verbranding van een vetmolecuul heeft heel wat voeten in aarde en omvat een groot aantal processen. Maar in een notendop komt het erop neer dat menselijk vet (C55 H104 O6) door energie wordt omgezet (oxidatie) in twee afzonderlijke delen: 

• 55CO2 = 55 delen Koolstofdioxide (beter bekend als het broeikasgas of de prik in Cola)
• 52H2O = 52 delen Diwaterstofoxide (beter bekend als water)
• Benodigde energie hiervoor wordt gehaald uit: groeien, verteren, nadenken, beweging etc.

Uiteindelijk is het nu eenvoudig te bepalen hoe vet ons lichaam verlaat. Vet verlaat ons lichaam via koolstofdioxide en via water. We weten allemaal wel hoe water ons lichaam verlaat: plassen, zweten, ontlasting, af en toe een traantje en andere vloeistoffen.

Koolstofdioxide is een gas dat ons lichaam verlaat via ademhaling (voor het gemak negeren we maar even een ‘incidentele’ scheet).

Takeaway #2: Vet verlaat ons lichaam via ademhaling (CO2) en lichaamsvocht (H2O).

Hoe één kilo vet het lichaam verlaat in meer detail

Maar wat betekent dit nu in de praktijk? Laten we het nog een stapje concreter maken en één kilo vet als voorbeeld gebruiken. Hoe verlaat een kilo vet ons lichaam? Ja, via de uitstoot van CO2 en water, maar hoe dan precies en in welke verhouding?

De onderliggende berekening is nogal een ingewikkelde. Hiervoor is het nodig om het gewicht van de individuele moleculen uit te rekenen. Het gewicht van deze moleculen is zo belachelijk laag dat knappe koppen daarvoor de moleculaire Dalton (Da) eenheid hebben bedacht. 

Het gewicht van de verschillende componenten die we nodig hebben voor de berekening is:

• Koolstofdioxide (55CO2): 725 Da
• Water (55H2O): 136 Da
• De totale vetcel (C55 H104 O6): 861 Da

Voor de geïnteresseerden is hier een link naar een wetenschappelijk artikel dat het allemaal nog wat gedetailleerder beschrijft.

Nu kunnen we gaan rekenen. Het komt er op neer dat één kilo vet het lichaam verlaat in de verhouding:

• 84% via onze ademhaling (725 gedeeld door 861 Da)
• 16% via onze lichaamsvocht (136 gedeeld door 861 Da)

Bizar toch? Eindelijk weten we waar vet blijft als we afvallen. Toen ik dit ontdekte was ik echt verrast! Voor mij was dit eens te meer de bevestiging dat het menselijk lichaam geniaal in elkaar steekt. 

Takeaway #3: Als we afvallen verlaat 84% van het vet het lichaam via ademhaling en 16% via vocht.

Hoe lang duurt het om één kilo vet kwijt te raken?

Ook deze rekensom is weer niet zo makkelijk te beantwoorden. Maar laten we voor het gemak een gemiddeld persoon met een gewicht van 70 kilo als voorbeeld nemen. Een gemiddeld persoon ademt per dag ongeveer 740 gram CO2 uit.

Van deze 740 gram CO2 is 203 gram Koolstof (C) en 537 gram Zuurstof (O2). Ter vergelijking, 500 gram tafelsuiker bevat ongeveer 2000 kcal en 210 gram Koolstof. Koolstof vormt 77% van het totale gewicht van een vetcel.

Laten we voor het gemak uitgaan van een situatie waarin een mens een dag lang geen calorieën binnen krijgt en dus op vet moet teren. In dat geval verliezen we 223 gram via onze ademhaling en 42 gram via vocht. Dat komt neer op een verlies van 265 gram vet per dag. 

Takeaway #4: Het verliezen van één kilo vet duurt gemiddeld bijna 4 dagen!

Is er een wondermiddel om vet te verliezen?

Wat zou ik het tof hebben gevonden om hier nu het zaligmakende wondermiddel aan te kondigen dat vet verliezen een eitje maakt. Helaas liegen de natuurwetten niet en is er geen quick fix voor het verliezen van vet. Wel blijkt het zo te zijn dat mensen die ongezond eten een darmflora hebben die vet makkelijker opslaat.

Wat wel enorm helpt is om een uur rust te vervangen door een uur stevige beweging. Ons metabolisme wordt dan namelijk verhoogd met een factor van 7! Dus dat uurtje sporten zet wel degelijk zoden aan de dijk, net als die stevige wandeling.

Dus wanneer je de aanstaande koude maanden aan het sporten bent en je ziet de dampende lucht uit je mond komen, bedenk je dan dat je vet aan het uitblazen bent! Ik weet zeker dat het dan toch een stukje beter voelt!

Takeaway #5: De tip voor afvallen? Stevig bewegen dat het metabolisme met factor 7 verhoogt!